Narzędziem pracy nauczyciela, terapeuty, czy specjalisty pracującego z dziećmi jest głos. To on pozwala nam na przekazanie wiedzy i wsparcia najmłodszym.
Bywa, że często cierpimy na dolegliwości strun głosowych, ponieważ często nadwyrężamy je wiele mówiąc lub próbując „przedrzeć się” przez hałas panujący w szkole.
Okazuje się, że tak niewiele wystarczy, aby w codziennej pracy z dziećmi zadbać o emisję swojego głosu !
Poniżej kilka praktycznych i prostych wskazówek od Pani Sabiny Buczek, która ukończyła studia licencjackie na kierunku pedagogika ze specjalnością edukacji wczesnoszkolnej i wychowania przedszkolnego oraz studia magisterskie z zakresu pedagogiki wieku dziecięcego.
Aktualnie prowadzi badania na potrzeby pracy dyplomowej dotyczące zagadnień związanych z prawidłową emisją i higieną głosu. Uwielbia współpracować z dziećmi, interesuję się psychologią i rozwojem człowieka.
Aneta Szulc
Jak dbasz o swój głos?
Czy podczas mówienia towarzyszą Ci problemy z głosem? Suchość w gardle, potrzeba chrząkania, odkasływania lub odczuwanie bólu przy dłuższych wypowiedziach to sygnały, których nie warto lekceważyć. Mówienie wpisane jest w naszą codzienność jako nieodłączny jej element. Pod względem świadomości przebiegu zachodzących procesów można porównać je do oddychania. Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku, brak znajomości anatomii i roli poszczególnych narządów, nie stoi na przeszkodzie, abyśmy mogli korzystać z tych układów. W głównej mierze zwracamy na nie uwagę jedynie wtedy, gdy pojawiają się jakieś trudności uniemożliwiające nam swobodne oddychanie i mówienie.
Wokaliści, aktorzy, dziennikarze, prezenterzy i nauczyciele powinni szkolić swój głos, ponieważ narażanie go na nadmierny wysiłek przy braku odpowiedniej techniki jest niczym innym, jak drogą ekspresową do zaburzeń głosu i chorób zawodowych. W przypadku wymienionych zawodów głos stanowi niezaprzeczalnie podstawowe narzędzie pracy. Co ciekawe, każda osoba, która mówi może w łatwy sposób wprowadzić zasady prawidłowej emisji i higieny głosu do swoich zdrowych nawyków. Poniżej postanowiłam zamieścić proste zalecenia, które pozwolą Ci zadbać o głos, przyczynią się do polepszenia odczuwanego komfortu, a także w pozytywny sposób wpłyną na Twój wizerunek w oczach współrozmówców i słuchaczy.
Lista rzeczy do zrobienia:
zadbaj o:
- prawidłową postawę – rozluźnij ciało, wyprostuj plecy, zwróć uwagę na położenie głowy (nie wychylaj jej do przodu), spraw, aby pozycja była stabilna, a zarazem komfortowa, czyli pozbawiona zbędnych napięć
- właściwy tor oddechowy (tzw. piersiowo – brzuszny) wzbogacony podparciem oddechowym pozwalającym na wydłużenie fazy wydechowej
- regularne nawadnianie organizmu, w szczególności popijaj wodę w trakcie dłuższego mówienia, a także podczas stosowania leków, które mogą wysuszać śluzówkę krtani lub odwadniać organizm
- odpowiednią ilość snu (dzieci min. 9-10 godzin, dorośli min. 7-8 godzin), pomoże to zredukować napięcie psychiczne, które utrudnia kontrolowanie oddychania, fonacji i artykulacji
- odpowiednią temperaturę i nawilżenie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywasz (krótkie, ale systematyczne wietrzenie pozwoli przywrócić korzystne warunki) PAMIĘTAJ: staraj się nie mówić w przeciągu!
unikaj:
- mocnej kawy i herbaty, ostrych potraw, palenia papierosów oraz spożywania alkoholu – są szkodliwe dla delikatnej błony śluzowej, działają wysuszająco i drażniąco, co w przypadku wzmożonego wysiłku głosowego prowadzić może do powstawania dalszych, poważniejszych dolegliwości
- mówienia szeptem (tzw. nastawienie chuchające) i krzyku (tzw. nastawienie twarde), ponieważ obciąża to fałdy głosowe – bardzo ważny element w produkcji dźwięków mowy
- mówienia podczas infekcji, a także po nadmiernym wysiłku głosowym (w takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem będzie powstrzymywanie się od mówienia – to w znaczący sposób przyspieszy regenerację)
- mówienia w silnych emocjach i podczas wzmożonego stresu
Jeśli głos jest Twoim narzędziem pracy lub długotrwale jesteś narażony/a na wysiłek głosowy pamiętaj o działaniach profilaktycznych, których systematyczne przestrzeganie jest w stanie zminimalizować, a nawet zapobiec powstawaniu poważnych zaburzeń. W przypadku gdy jakieś objawy są dla Ciebie niepokojące, warto zwrócić się z tym do odpowiedniego specjalisty np. foniatry, laryngologa, czy logopedy.
Wymaga podkreślenia, że opisane wyżej działania to nic innego jak po prostu dbanie o siebie. Każdego dnia podejmujemy decyzje dotyczące naszego zdrowia i dobrego samopoczucia. Niewielkie, ale regularne działania to gwarancja sukcesu. Czemu więc nie spróbować zatroszczyć się o swój głos, kiedy do wypełnienia tego zadania mamy tak przyjemne zalecenia, jak np. wysypianie się? 😉
Gościnnie:
Sabina Buczek
